oltuaihl
tarihiyerler
OLTU KALESİ
Oltu Kalesi'nin yapılışı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Çevredeki diğer kalelerin yapı ve yer itibariyle Oltu Kalesi ile benzerlik göstermesi, M.O. 900-600 yılları arasında tüm Doğu Anadolu'ya hakim olan Urartular'dan kalma olduğu kuvvetle muhtemeldir. Ancak İpek Yolu ticaretinin güvenliğini sağlamak isteyen Cenevizlilerden ya da Romalılardan kalmış olabileceği de iddia edilmektedir.
Oltu Çayı'nın güneyinde yer alan ve bugün şehir içinde kalan kale, savunmaya son derece elverişli bir geçit üzerinde yapılmıştır Bu nedenle asırlar boyu buraya sahip olmak isteyen çeşitli kavimlerin saldırılarına uğrayarak yıkımlar olduğu gibi tamirler de görmüştür. Kale, muntazam kesme taşlardan yapılmıştır. Kapı kıbleye açılır. Kuzey tarafında iki büyük burç vardır. Soldaki burcun içinde bir de türbe bulunur. Dış kalenin duvarları geniş bir sahayı kuşatıyordu. Ancak bu duvarlar çeşitli ihmaller yüzünden yıkılmıştır. Lâkin söz-konusu duvarların ilgililer tarafından yeniden yapılmaya başlandığını memnuniyetle görmekteyiz.
Oltu Kalesi'nin yapılışı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Çevredeki diğer kalelerin yapı ve yer itibariyle Oltu Kalesi ile benzerlik göstermesi, M.O. 900-600 yılları arasında tüm Doğu Anadolu'ya hakim olan Urartular'dan kalma olduğu kuvvetle muhtemeldir. Ancak İpek Yolu ticaretinin güvenliğini sağlamak isteyen Cenevizlilerden ya da Romalılardan kalmış olabileceği de iddia edilmektedir.
Oltu Çayı'nın güneyinde yer alan ve bugün şehir içinde kalan kale, savunmaya son derece elverişli bir geçit üzerinde yapılmıştır Bu nedenle asırlar boyu buraya sahip olmak isteyen çeşitli kavimlerin saldırılarına uğrayarak yıkımlar olduğu gibi tamirler de görmüştür. Kale, muntazam kesme taşlardan yapılmıştır. Kapı kıbleye açılır. Kuzey tarafında iki büyük burç vardır. Soldaki burcun içinde bir de türbe bulunur. Dış kalenin duvarları geniş bir sahayı kuşatıyordu. Ancak bu duvarlar çeşitli ihmaller yüzünden yıkılmıştır. Lâkin söz-konusu duvarların ilgililer tarafından yeniden yapılmaya başlandığını memnuniyetle görmekteyiz.
MISRÎZİNNUN KÜMBETİ
Oltu'da kaleden sonra en eski tarihi eser Mısrî Zinnun Kümbetidir. Mısrî Zinnun, Hicri üçüncü asırda Mısır'da yaşamış ve orada merhum olmuş bir mutasavvıftır. Oltu'daki Mısrî Zinnun Türbesinde yatan zat ise bu tarihten üç asır sonra yaşamış ve adı bilinmeyen bir şehide aittir. Türbenin kitabesinin bir kısmı aşınmış olduğundan şehidin adı okunamamakta, fakat vefat tarihi Hicri 624-miladi 1226 yılı olduğu anlaşılmaktadır. Bu tarihlerde bölgeye Harzemşahlar tarafından İslamlaştırma seferleri düzenleniyordu. Öyle anlaşılıyor ki Mısrî Zinnun Kümbeti'nde yatan zat, bu seferler sırasında şehid olmuş, Celaleddin Harzemşah'ın kahraman komutanlarından birisidir.
OLTU KALESİNDEKİ TÜRBE
Oltu Kalesindeki türbe de Mısrî Zinnun adını taşıyor. Öyle anlaşılıyor ki bu ad, eskiden Oltu ve çevresinde yaygın olarak kullanılmıştır. Kalede yalan zat. Çıldır Eyaleti kadısı Zinnun'dur.
Oltu, 17. yüz yılda Çıldır Eyaletine bağlı sancak merkezlerinden biridir. Hacı Ali Paşa, Oltu Sancak Beyi olunca bölgeyi kasıp kavuran Celali eşkıyasına ve Oltu'yu tehdit eden Gürcülere karşı Erzurum ve İstanbul'dan yardım ister. Ancak Erzurum'dan gönderilen iki bin kadar yeniçeri, Celali eşkıyasına katılınca Hacı Ali Paşa, Çıldır Kadısı Zinnun'dan aldığı fetvaya dayanarak Gürcülerle uzlaşır. Bundan sonra halkın desteği ile Erzurum'dan gelen soygunculara karşı savaşa başlar. Narman yakınlarındaki ilk çarpışmalarda Hacı Ali Paşa şehid olunca emir komutayı Çıldır'dan gelen kadı Zinnun ele alır. Askerlerin başında bizzat kılıç sallayarak çarpışmalara iştirak eder. Fakat üstün soyguncu kuvvetler karşısında başarılı olamaz. Üstelik kesikköprü civarında ağır yaralanarak Oltu Kalesine çekilmek zorunda kalır, iç kalede 1655 tarihinde vefat eder. Bugün iç kalede bulunan türbesi, halkın ziyaretgâhı durumundadır.
SELÇUKLU HAMAMI
Oltu Kalesinin doğusunda ve yakınında bulunan Selçuklu Hamamları, bugün harabe halini almıştır. Acilen tamiri yapılarak korumaya alınması lazımdır. İnşallah ilgililer gerekeni yapar.
ASLAN PAŞA HAMAMI
Miladi 1664 yılında Aslan Paşa tarafından yaptırılmıştır, Aslan Paşa Külliyesi'nin doğusunda yer alan hamam, 1962 yılına kadar faal bir durumdaydı. Bu tarihten sonra birçok kısmı yıkılmış, etrafı eşitli şahıslara satılarak evler yapılmıştır. Bugün sadece 6,4 X 6,4 ebadında olan soyunma odasının bir kısmı ayaktadır. Kültür bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır.
KİLİSE
Oltu merkezinde bulunan kilise, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda Oltu'yu işgal eden Ruslar tarafından yapılmıştır. 35 X 15 m. ebadındaki kilise, dikdörtgen şeklinde olup, kesme taştan yapılmıştır. 17 pencere ile aydınlatılmaktadır.
(Alıntıdır)
Online :
Tıklama : 11